Pół roku słabego odbicia, dwa lata dekoniunktury
Na wykresie zaprezentowano dane wyrównane sezonowo (bez zmian sezonowych). Wartości oznaczają zmianę w pkt. proc. w stosunku do poprzedniego miesiąca: ⤤ wzrost, ↔ brak zmian, ⤥ spadek (stopa bezrobocia podawana jest z miesięcznym opóźnieniem).
Wartości wskaźnika:
Czerwiec 2024: 258,7 pkt.
Maj 2024: 258,2 pkt.
Czerwiec 2023: 299,4 pkt.
Barometr Ofert Pracy, przygotowywany przez Katedrę Ekonomii i Finansów WSIiZ w Rzeszowie oraz Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych, wskazujący na zmiany liczby publikowanych w Internecie ogłoszeń o zatrudnieniu, w czerwcu nieznacznie wzrósł. Dokładnie dwa lata temu, po osiągnięciu szczytu w maju 2022 r. liczba wakatów zaczęła się kurczyć. Po mocnych spadkach w ub. r., na początku bieżącego roku tendencja spadkowa uległa wyraźnemu wyhamowaniu. Jednak odbicie na razie jest słabe.
Mimo wyraźnej dezinflacji oraz poprawie kluczowych wskaźników makroekonomicznych koniunktura krajowej gospodarki pozostaje osłabiona. Pracodawcy są nadal niechętni do nasilania rekrutacji, choć w niektórych pojedynczych kategoriach ofert pracy liczba wakatów obecnie bije rekordy. Najlepsza sytuacja utrzymuje się w grupie zawodów fizycznych, dla których liczba wakatów z miesiąca na miesiąc osiąga nowe historyczne maksimum. Pracodawcy wykazują ogromne potrzeby zatrudnienia w stosunku do absolwentów szkolnictwa branżowego. Ożywienie rekrutacji notujemy w usługach. W zawodach z zakresu nauk społecznych tendencja spadkowa uległa wyhamowaniu, choć pozostają kategorie ofert, dla których ogłoszeń nadal ubywa i to dość wyraźnie. Niewielki spadek odnotowaliśmy w zawodach wymagających wykształcenia w naukach ścisłych. Nie oznacza to, że inżynierów gospodarce już nie potrzeba. Przeciwnie, wyższe wykształcenie, szczególnie w dających znaczną i aplikowalną w praktyce gospodarczej wiedzę naukach technicznych, daje duże szanse na znalezienie satysfakcjonującej pracy. Jednak potrzeby dotyczące pracowników fizycznych w bieżącej fazie koniunktury pozostają wyraźnie niezaspokojone. Stopa bezrobocia rejestrowanego, po wyłączeniu bezrobotnych, biorących udział wyłącznie w pracach o charakterze sezonowym, w maju pozostała na poziomie sprzed miesiąca równym 5,0%, a to o 0,1 punktu proc. mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.
W czerwcu, po wyłączeniu pracy o charakterze sezonowym, wzrost liczby internetowych ofert zatrudnienia notujemy w większości województw. Relatywnie największy wzrost liczby ofert pracy wystąpił w woj. małopolskim, lubuskim oraz świętokrzyskim. Spadek liczby wakatów notujemy z kolei w sześciu województwach. W największym stopniu liczba ogłoszeń zatrudnienia zmalała w woj. lubelskim, opolskim oraz podlaskim.
Spośród szerokich grup zawodowych w czerwcu relatywnie największy wzrost liczby ogłoszonych ofert pracy notujemy w usługach. W tej grupie z wyjątkiem lutego, w którym wystąpił niewielki spadek, ogłoszeń zatrudnienia ustawicznie przybywa od samego początku roku. Więcej niż przed miesiącem wakatów ukazało się dla przedstawicieli zawodów fizycznych i niewymagających zaawansowanych kwalifikacji. Liczba ogłaszanych dla tego typu pracowników ofert pracy systematycznie rośnie przez cały bieżący rok. Trzeci miesiąc z rzędu liczba wakatów osiąga historyczne maksimum. Wzrost w skali miesiąca, choć niewielki, odnotowaliśmy również dla przedstawicieli zawodów z zakresu nauk społecznych i prawnych. Od stycznia, po niemal półtorarocznej redukcji wakatów, tendencja spadkowa uległa wyraźnemu wyhamowaniu. Jedyną szeroką grupą zawodową, dla której wakatów w samym czerwcu ukazało się mniej niż przed miesiącem była grupa zawodów wymagających wykształcenia w naukach ścisłych lub inżynieryjnych. Liczba tego typu wakatów kurczy się trzeci miesiąc z rzędu, a z wyjątkiem pierwszego kwartału br., w którym obserwowano niewielkie zatrzymanie tendencji spadkowej, wakatów powoli ubywa od sierpnia ub. r.
W zawodach wymagających wykształcenia w naukach społecznych lub prawnych w czerwcu nieco przybyło kategorii ofert pracy w których nowych ogłoszeń zatrudnienia było więcej niż przed miesiącem. Relatywnie największy wzrost liczby wakatów w relacji do ubiegłego miesiąca notujemy dla pracowników infolinii (call center), tych zajmujących się obsługą klienta oraz pracowników biurowych. W tych kategoriach wyhamowanie spadków obserwujemy od początku roku. Liczba wakatów dla prawników oscyluje wokół zbliżonego poziomu od roku. W pozytywnym świetle wyróżniamy zawody związane z nieruchomościami oraz obsługą klienta, w przypadku których koniunkturalne odbicie jest wyraźne. Dla pracowników zajmujących się obsługą klienta wakatów sukcesywnie przybywa od pięciu miesięcy. Należy zaznaczyć, iż analogiczne odbicie w nieruchomościach obserwowaliśmy również w ubiegłym roku. Nie uległo ono jednak utrwaleniu, gdyż druga połowa ub. r. dla tego typu pracowników, mimo uruchomienia rządowego programu „Bezpieczny Kredyt 2%”, minęła pod znakiem spadków. W pozostałych kategoriach notujemy dalsze kurczenie się liczby wakatów, choć w niektórych kategoriach ofert obserwujemy oznaki wypłaszczania tendencji spadkowej. Do takich kategorii zaliczamy m.in. zawody związane z zarządzaniem zasobami ludzkimi. Największy spadek z kolei wystąpił dla marketingowców, pracowników zaangażowanych w sprzedaż oraz w finansach.
Wśród grupy ofert pracy skierowanych do absolwentów nauk ścisłych lub inżynieryjnych w czerwcu wzrost liczby ogłoszeń o pracy wystąpił jedynie w branży budowlanej oraz dla pracowników zaangażowanych w badania i rozwój (R&D). W pozostałych kategoriach wakatów było mniej niż przed miesiącem, przy czym relatywnie największe spadki notujemy dla pracowników zaangażowanych w handel internetowy, programistów oraz administratorów systemów informatycznych. Mimo ostatniego spadku, który przerwał czteromiesięczną serię wzrostów, dobra sytuacja w tej grupie zawodów utrzymuje się dla pracowników bezpieczeństwa i higieny pracy. Od trzech lat liczba wakatów dla tego typu pracowników oscyluje na stałym poziomie. Utrwalenie tendencji wzrostowej notujemy w branży budowlanej, w której wakatów sukcesywnie przybywa od roku. Ponadto, z wyjątkiem maja, w którym wystąpił niewielki spadek, wakatów przybywa przez cały bieżący rok. Obserwowane zatrzymanie spadków początkiem roku dla programistów uległo załamaniu. W ciągu ostatnich dwóch miesięcy wakatów ponownie ubyło i to dość dużo. Dalsze kurczenie się liczby ogłoszeń zatrudnienia notujemy również dla inżynierów oraz administratorów systemów informatycznych. W obydwu kategoriach wakatów ubywa od trzech miesięcy, przy czym dla tej drugiej kategorii skala spadków była większa.
W zawodach usługowych w czerwcu wzrost liczby ogłoszeń zatrudnienia wystąpił we wszystkich obserwowanych kategoriach ofert. Relatywnie najwięcej wakatów przybyło dla pracowników branży medialnej, edukacyjnej oraz turystycznej. W tej pierwszej kategorii mimo obecnego wzrostu obserwujemy długookresową tendencję spadkową. Po mocnym zanurkowaniu w drugiej połowie ub. r. liczba wakatów skierowanych do pracowników branży edukacyjnej sukcesywnie wzrasta przez cały bieżący rok. W turystyce z kolei na skutek czerwcowego wzrostu liczba wakatów po raz kolejny osiągnęła nowe historyczne maksimum.
Wykres został podzielony na 4 części obrazujące stan rynku ofert pracy, zinterpretowany na wykresie.
Na osi poziomej odznaczono zmiany stopy bezrobocia w skali roku a na osi pionowej – Barometru Ofert Pracy.
Strzałka na krzywej oznacza aktualną sytuację, a jej zwrot – przewidywany kierunek przyszłych zmian.
Autorzy: Robert Pater i Herman Cherniaiev
Barometr Ofert Pracy powstaje na podstawie ogłaszanych w Internecie ofert pracy przy współpracy Katedry Ekonomii i Finansów Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie oraz Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych. Dane na temat ofert zbierane są każdego miesiąca. Następnie pozbawiane są czynnika sezonowego, co zapewnia ich porównywalność pomiędzy poszczególnymi porami roku, jak i wyłącza wpływ zmian ogłoszeń sezonowych, a więc części ofert dotyczących pracy tymczasowej. Barometr podawany jest w formie indeksu w pkt. proc. Wskazuje na zmiany zapotrzebowania na nowych pracowników. W zestawieniu ze zmianami bezrobocia mówi o tym, w jakiej fazie znajduje się rynek ofert pracy. Zazwyczaj posiada właściwości wyprzedzające w stosunku do zmian zatrudnienia i bezrobocia. Jednak równie ciekawą interpretację ma nietypowe zachowanie w stosunku do innych wskaźników rynku pracy. Może wtedy wskazywać na zmiany strukturalne, zachodzące na rynku pracy. Przykładem takich zmian były lata 2002 i 2009, kiedy Barometr wzrastał wraz ze wzrostem bezrobocia, wskazując na rosnące niedopasowanie kwalifikacji poszukujących zatrudnienia do potrzeb pracodawców, które przyczyniło się do utrzymywania się stopy bezrobocia na wysokim poziomie. Przeciwne tendencje – spadek Barometru wraz ze spadkiem stopy bezrobocia obserwowaliśmy w 2022 r., co było zwiastunem nadchodzącej dekoniunktury.
